Ali Kemal Erdem’in haberi
Türk boyları tarih boyunca çeşitli bölgelere göç etti. Ana yurtları olan Orta Asya’dan göç ettikleri yerlerin başında bugünkü Balkanlar ve Doğu Avrupa coğrafyası da yer alıyordu.
Ancak Avrupa coğrafyasına göç eden Avar, Peçenek, Hun gibi Türk boyları zaman içinde asimile olarak kayboldu. Ancak bir istisna olarak Uzlar’ın yani soyundan gelen ve günümüzde “Gagauz” ya da Gagavuz adıyla anılan bir topluluk 1000 yıl öncesinde yerleştiği Moldova sınırları içerisinde kimliğini bir şekilde korumayı başardı.
Gagauzlar, Gök Oğuzlar adıyla da anılıyor. Hristiyan Ortadoks olan Gagauzlar, kendileri gibi Oğuz kökenli olan Anadolu Türkleri’ne yakın denebilecek bir Türkçe konuşuyor.
Moldova sınırları içerisinde “Gagauz Yeri” olarak bilinen Gagavuzya adlı özerk bölgede yaşıyor. Bölgede kendileri dışında Moldovalı ve Ruslar da bulunuyor. Çoğunluğu Gagauz olan bölgenin nüfusu 130 bine yaklaşıyor.
Yüzyıllarca iç içe yaşamanın da etkisiyle Gagauzlar, ana dilleri dışında Rusça ve Romence’nin bir kolu olan Moldova dilini de biliyor, konuşuyorlar. Osmanlı’nın son dönemine damga vuran Enver Paşa da Gagauz göçmeni bir ailenin çocuğuydu. Gagauzlar, kendi öz dilleri olan Türkçe’yi de unutmamak için ciddi çaba içerisindeler. Türkiye’nin de TİKA kanalıyla bu konuda destekleri oldu.
RUSYA’YA DA TÜRKİYE’YE DE YAKIN
Gagavuzya valilik seçimleri 19 Temmuz 2023 günü yapılan seçimde oyların 52.39’unu alan Evgehenia Gutul seçildi. Hukukçu olan Gutul, iki çocuk annesi. Gagauzların yaşadığı Etulia köyünde doğdu ve halen burada yaşıyor.
Gutul, Moldova içerisinde Rus yanlısı olarak da bilinen Şor partisinin bir üyesiydi. Şor Partisi, Rus yanlısı görüşleri nedeniyle Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıya geçen Haziran ayında kapatıldı. Bunun üzerine seçime bağımsız girerek kazanan Gutul da zafer konuşmasında Gagavuzia’yı Rusya ile daha yakın hale getirmek istediğini açıkladı.
– Cumhuriyetin 100’üncü yılını Türkçe konuşmayla kutladı, “Yaşasın Türkiye” dedi
Gutul, açıklamalarında Türkiye’ye de yakın sıcak mesajlar veriyor. Son olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı nedeniyle Gagavuzya’da öğrencilerinde katıldığı, Türk bayraklarıyla donatılmış alandaki konuşmasını Türkçe yaptı. Gutul, konuşmasında Atatürk’ü anarak Türkiye’ye sıcak mesajlar gönderdi sözlerini “Yaşasın Türkiye” diye bitirdi.
İNDİRİM MÜJDESİNE TÜRKİYEDEN DE BEĞENİLER GELDİ
Gutul’dan geçtiğimiz 31 Ekim 2023 günü halkını sevindirecek bir açıklama geldi.
Gutul, X hesabından yaptığı açıklamada Sevgili Gagavuz özerkliği sakinleri ve Moldova Cumhuriyeti vatandaşları! Bugün Gagauzya’daki on binlerce aileye güzel haberlerim var. Artık Gagavuzya sakinleri için gaz birkaç kat daha ucuz olacak: metreküp yakıt başına 10 MDL” dedi.
Gutul’un bu paylaşımına vatandaşları kadar Türkiye’den de pek çok beğeni ve yorum geldi.
GUTUL’UN VERDİĞİ MÜJDE DE TÜRKİYE KATKISI BÜYÜK
Aslında Gutul’un halkına verdiği müjde Türkiye’nin de payı var. Rus TASS Haber Ajansı’ndan bugün geçilen haberde Özerk Gagavuzya Bölgesi’nin Türk Zen Solar Enerji Sanayi Ticaret Limited Şirketi ile Avrupalı ? Gas and Electricity trading GmbH’den ucuza doğalgaz alımı konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.
Gagavuzya adına anlaşma Gutul tarafından imzalandı.
Gagavuzya’nın Türk şirketle yaptığı doğalgaz anlaşması ile gazde metreküp başına 10 lei (0,55 $) olarak belirlendi. Bağlı oldukları Moldova’da ise tarife 18,07 lei (1 $)
Gagavuzya’nın bağlı olduğu Moldova, Rusya ile gerilen ilişkilerinden sonra bu ülkeden gaz alımı bırakmıştı. Bunun sonucu gaz ve elektrik fiyatlarının aşıtı pahalanması nedeniyle ülkede ciddi bir enerji krizi yaşıyor. Moldova’daki gaz tarifeleri 2022’de neredeyse yedi kat, elektrik tarifeleri ise dört kat artarken, bu durum ülkede Cumhurbaşkanı Maia Sandu’nun istifasını talep eden protestolara yol açtı. Gutal’ın yaptığı anlaşmanın en azından özerk bölge sakinlerini Moldova’nın diğer bölgelerine oranla rahatlatması bekleniyor.
KADIN LİDERLERİ SEVİYORLAR
Gutul, Gagauzların ilk kadın lideri değil. Gutul’dan bir önceki Gagavuzya başkanı da bir kadındı. 2015 ile 2023 yılları arasında Gagavuzya’yı yöneten İrina Vlah, Elazığ depreminin ardından 20 Ocak 2020 günü Gagauz Türkçesiyle X hesabından Türkiye halkı için bir başsağlığı mesajı yayınlamıştı. Vlah, 2015 yılında seçildikten sonra yeminini de Türkçe okumuştu.
patronlardunyasi.com
