Mısır’ın başkenti Kahire’de “Gazze’deki Gelişmeler, Filistin Davasının Geleceği ve Barış Süreci” konulu zirve sona erdi. Zirvede Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil etti.
Mısır basını, zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılacağını ifade etmişti ama dün akşam açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı, Gazze Zirvesi’ne sadece Bakan Fidan’ın gideceğini belirtmişti. Zirveye katılmayan Erdoğan ise, Sisi’yle dün akşam telefonda görüşmüştü.
KRAL 2. ABDULLAH
Zirve kapsamında konuşan Ürdün Kralı 2. Abdullah, “Gazze’nin aralıksız bombalanması acımasızdır. Kuşatılmış ve çaresiz bir halkın toplu olarak cezalandırılması, yerlerinde edilmesi; uluslararası hukukun açık bir ihlalidir ve savaş suçudur.” dedi.
MISIR CUMHURBAŞKANI SİSİ
Zirveye ev sahipliği yapan Sisi ise, bu sabah açılan Refah Sınır Kapısı’na değinerek, “Refah Sınır Kapısı’nı bir an için bile kapatmadık ama sınırın Filistin tarafındaki İsrail bombardımanı insani yardımların geçişini engelledi.” ifadesini kullandı. Gazze’deki insanı vahşete atıf yapan ve Batı’yı ikiyüzlü davranmakla suçlayan Sisi, “Yüzyıllarca inşa ettiğimiz medeniyetin değerleri nerede? Çifte standart olmadan masum insanlar arasındaki eşitlik nerede?” diye sordu. “Mısır, barışçıl sivillerin hedef alınmasını ve öldürülmesini açık ve net bir şekilde kınıyor” diye devam eden Sisi, toplu cezalandırmanın yanlışlığına dikkati çekti.
FİLİSTİN DEVLET BAŞKANI ABBAS
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise, “Gazze’deki sivillere yönelik İsrail saldırısıyla karşı karşıyayız. Adaletin olmayışı ve Filistinlilerin haklarının ihlali nedeniyle şiddet döngüsü sürekli yenileniyor. Mevcut krizi, iki devletli çözümü uygulayarak ve işgali net bir takvim çerçevesinde sona erdirerek aşabiliriz. Topraklarımızı terk etmeyeceğiz.” diye konuştu.
BM GENEL SEKRETERİ GUTERRES
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze Zirvesi’nde, “Dün Refah sınırındaydım ve orada bir paradoks gördüm. Bir yanda yiyecek kamyonları, diğer yanda boş mideler.” dedi. Guterres, insani bir felaketi önlemek için Gzze’ye insani yardım getirme konusundaki kararlılığın devan etmesi çağrısında bulunarak, “Kamyonların Mısır’dan Gazze’ye hızlı ve güvenli bir şekilde hareket etmesi gerekiyor. Bunu gerçekleştirmek için ilgili tüm taraflarla durmadan çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı. Guterres ayrıca, “Filistinlilerin ihtiyaçları meşru ve çok. Bu trajik olayların geniş bağlamında 56 yıllık bir işgal var. Hamas’ın saldırısı meşru görülemez ancak Filistinli sivillerin toplu cezalandırılması da meşru görülemez. Büyük bir insani yardım gerekli Gazze’ye. İnsani bir ateşkesin hemen sağlanması için çağrıda bulunuyorum. Gerçek bir barışın tek çözümü var iki devletli bir çözüm.” ifadelerini kullandı.
DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN
Bakan Fidan, konuşmasında, “Mevcut politikalar üzerinde ısrar etmenin sonucunda uluslararısı hukuka göre bu sorunu çözememekteyiz. Sadece evrensel değerlerin erozyona uğraması ve sahadaki gerçeklerin çarpıtılması karşımıza çıkmakta. Bu sistem hatasını İsrail istismar etmektedir. Mescid-i Aksa’yı ve Kudüs’teki Müslüman ve Hristiyan kutsal değerlere saygı göstermemektedir. İsrail, Doğu Kudüs’te ve Batı Şeria’da yapmış olduğu yerleşim politikaları ile birlikte orada yaşayan Filistinlilerin haklarına tecavüz etmektedir. Terörle mücadele çerçevesi veya maskesi altında bunu yapmaktadır. İsrail, Filistinlilerin çektiği acıları normalleştirmeye çalışmaktadır. Biz buna asla diyoruz. Ne Filistinliler için ne de bir başkası için. Bu kriz, coğrafi tırmanışlarla birlikte global olarak etkilerini gösterebilir. Ancak biz kalıcı bir barış istiyoruz. Gerçekten tarihi bir dönemeçteyiz. Binlerce sivil ölüyor, öyle bir cezalandırma olamaz. Filistinlilerin acılarının devam etmesine izin veremeyiz. Kalıcı barış istiyoruz. Türkiye inanmaktadır ki buradaki düşmanlıkların sona ermesi ve koşulsuz olarak Gazze’ye insani yardımların başlamasıyla birlikte bu bir fırsata çevrilebilir. İki devletli bir çözüme dayalı olarak bir barış sürecine geçilebilir. Bu da 1967 sınırları çerçevesinde Doğu Kudüs’ü başkent olan egemen bir Filistin Devleti’nin kurulmasıyla mümkündür. Aynı zamanda uluslararası güvenlik ve istikrara da katkıda bulunacaktır. Hepimiz buna hem fikiriz zannedersem. Fakat hem fikir olmak yetmiyor bunun ötesine geçip bu vizyonu hayata geçirmeliyiz. Aynı zamanda yeni bir garanti mekanizması tasarlanıp hayata geçirilmelidir. Her iki tarafın da adil bir barış için gerekli olan yükümlülüklerini hayata geçirmesini sağlamalıyız. Türkiye bu konseptin gelişmesi için adımlar atmakta ve adil, güvenli ve insan onuruna yakışır bir geleceği bölgedeki herkes için sağlamak için çalışmaktadır. Şimdi artık bunun zamanı gelmiştir. Eğer bu saldırılar devam edecek olursa coğrafi bir tırmanışla tüm küresel istikrar ve barışı da tehdit edecektir.” dedi.
YUNANİSTAN BAŞBAKANI MİÇOTAKİS
Zirveye katılan Yunanistan Başbakanı Miçotakis ise, İsrail-Filistin çatışmasına yönelik olarak, “Hiçbir askeri müdahale, geçerli bir siyasi çözümün yerini alamaz.” diye konuştu.
İTALYA BAŞBAKANI MELONİ
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, zirvede yaptığı konuşmada, uluslararası toplumun İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın tırmanmasını önlemesi ve iki devletli çözüme yönelik bir yol haritası belirlemesi gerektiğini söyledi.
TOPLANTIYA KATILAN DIŞİŞLERİ BAKANLARI’NDAN AÇIKLAMALAR
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly: “İstikrarsızlığın bölgeyi sarmasını ve daha fazla cana mal olmasını önlemek için birlikte çalışmalıyız. Hamas’ın kazanmamasını sağlamalıyız.”
Japonya Dışişleri Bakanı Yōko Kamikawa: “Japonya’nın bu konudaki tutumu tutarlı ve üç noktadadır: Rehinelerin derhal serbest bırakılması, tüm tarafların uluslararası hukuka uygun hareket etmesi ve durumun derhal sakinleştirilmesi.”
Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide: “Derin bir krizin ortasındayız. Filistinli yetkililere desteğini kesmenin zamanı değil.”
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock: “Bölgenin her yerinde korku görüyoruz.Hiç şüphe yok ki tüm sivillerin hayatı aynı önemdedir.İsrail ile dayanışma içindeyiz.”
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly: “Bu sabah Gazze’ye yiyecek, yakıt ve suyun girebileceğine dair haberler bizi cesaretlendirdi. Ama daha fazlasını görmemiz lazım.Kriz zamanlarında bile ilkeler vardır, savaş zamanlarında bile kurallar vardır.Tüm taraflar uluslararası insancıl hukuka saygı duymalıdır.”
